Vaste planten winterhard
Het purperklokje, de zonnehoed, lavendel, en de vrouwenmantel: ze hebben één ding gemeen: ze vallen allemaal onder de vaste planten winterhard. Dit zijn de vaste plantsoorten waar we na de herfst géén afscheid van hoeven te nemen.
Winterharde planten zijn bestand tegen de vrieskou en overleven hierdoor zonder schade of af te breken de wintermaanden. Sommige van deze planten blijven zelfs groen. Anderen blijven wel in leven maar trekken zich ‘s winters tijdelijk terug onder de grond, om vervolgens in de lente weer dapper op te bloeien. Het voordeel van vaste planten winterhard is dat ze zich na de winter vanzelf herstellen. Hierdoor heeft u er jaar in jaar uit plezier van!
Wilt u uw tuin opfleuren met een aantal winterharde vaste planten? Lees dan snel verder. Op deze pagina leest u:
- Wat winterharde vaste planten precies zijn
- Het verschil tussen groenblijvende en bladverliezende soorten
- Voorbeelden van bekende vaste planten winterhard en hun eigenschappen
- Hoe u ze het beste kunt aanplanten en verzorgen
- Voordelen winterharde planten
Bent u van plan om winterharde vaste planten aan te planten in uw tuin, maar heeft u zelf geen groene vingers? Laat dit dan over aan onze ervaren hoveniers. Zij weten precies hoe ze deze vakkundig moeten planten. Vraag offertes op via Hovenier-Gigant, vergelijk én bespaar!
Wat zijn vaste planten winterhard?
Waar sommige planten kwetsbaar zijn voor vorst, afbreken of de winter niet zonder schade overleven, blijft een winterharde plant ook bij vriestemperaturen ongedeerd.
Winterhard betekent dus dat de plant de wintermaanden overleeft zonder dat u ze hoeft te beschermen. Ze zullen door kou en vorst niet beschadigen.
Omdat ze het hele jaar buiten kunnen blijven, zorgen ze ook in de koudere maanden voor wat groen en levendigheid in uw tuin. Tenminste, als het om de groenblijvende soorten gaat. Deze behouden hun blad het hele jaar. De andere, bladverliezende winterharde plantsoorten, zijn ook bestand tegen vorst. Maar overwinteren op een iets andere manier. Dit is eigenlijk een heel bijzonder fenomeen!
We leggen hieronder uit hoe beide varianten winterharde planten de winter overleven:
Groenblijvende planten
Deze plantsoorten verliezen geen blad. Omdat ze hun bladeren niet laten vallen in de herfst, behouden ze hun groen ook in de wintermaanden en verdwijnt er dus geen groen uit uw tuin. Deze soorten kunnen winterse omstandigheden goed verdragen en zijn hiertegen bestand. Het is dus een goed idee om ze aan te schaffen, zodat uw tuin ook in de winter nog wat sfeer behoudt.
Bladverliezende planten
Dan zijn er ook nog de bladverliezende soorten. Hoewel deze bladverliezende planten hun bladeren in de herfst dan wel laten vallen, behoren ze toch tot de vaste planten winterhard. Dit werkt als volgt: zodra het kouder wordt, beschermt de plant zich op slimme wijze tegen vorst. Boven de grond sterven ze ogenschijnlijk af, maar onder de grond houden ze als het ware een winterslaap. Ze staan eigenlijk in de stand-bymodus. Bladverliezende winterharde planten overwinteren ondergronds, zodat ze in de lente weer uitkomen. Hoewel het dus lijkt alsof de plant dood is, zult u zodra het voorjaar aanbreekt weer groen zien uitkomen!
Advies: Ruim de bladeren die op de grond vallen van deze winterharde, bladverliezende planten niet op! Laat ze gewoon liggen, want hier heeft de plant profijt van bij het overwinteren.
Twijfelgevallen en wintergroene planten
Er zijn ook plantsoorten die niet eenduidig winterhard zijn. Winterhard moet daarbij ook niet verward worden met wintergroene planten. Deze behouden wel hun kleur, maar dat betekent niet dat zij blij worden van vorst.
Een aantal voorbeelden van twijfelgevallen of half-winterharde planten:
- Lavendel – Kan tegen lichte kou, maar heeft bescherming nodig bij temperaturen onder -5°C, bijvoorbeeld met mulch of een doek.
- Olijfboom – Kan korte periodes kou verdragen, maar heeft extra bescherming nodig bij langdurige kou. Zet in pot zodat je hem binnen kunt zetten of bescherm hem goed.
- Rozemarijn – Overleeft vaak milde winters, maar bij kou moet je hem beschermen met een winterhoes of binnen zetten.
- Fuchsia – Kan kou weerstaan, maar de wortels moeten goed bedekt zijn met stro of vliesdoek, vooral als het streng vriest.
- Bamboe – Bamboesoorten kunnen kou verdragen, maar de wortels moeten goed bedekt worden en de stengels beschermen tegen de kou.
- Hortensia – Sommige soorten kunnen tegen lichte kou, maar de takken kunnen bevriezen. Bescherm ze met mulch of een doek.
- Fruitbomen (zoals pruimen of appelbomen) – Kunnen wat kou verdragen, maar de wortels en stam hebben bescherming nodig bij zeer lage temperaturen.
U kunt deze soorten beter, als het onder het vriespunt komt, uit voorzorg binnenhalen. Het handigst is om deze dus in potten te plaatsen of ‘s winters af te dekken met schors.
Bij twijfel kunt u altijd onze hoveniers om advies vragen, zij geven graag tips en helpen graag met uw tuin opknappen.
Voorbeelden van bekende winterharde planten
Er zijn veel verschillende soorten vaste planten winterhard die onze voor en achtertuinen prachtig opfleuren het hele jaar door.
Hieronder vindt u een opsomming van mooie vaste winterharde planten die veel voorkomen in Nederland:
- Skimmia
Skimmia heeft glanzende, donkergroene bladeren en geurige bloemen in het voorjaar. Deze plant is een goed voorbeeld van een winterharde plant. Omdat de bladeren het hele jaar groen blijven. Skimmia blijft in de winter gewoon overeind, zonder dat de kou invloed heeft op zijn uitstraling. - Vrouwenmantel
Vrouwenmantel heeft fluweelachtige, lichtgroene bladeren en kleine gele bloemen. Het is een stevige plant die de kou goed verdraagt. Zelfs als de bladeren verwelken door de kou, blijft de plant in de winter actief. Zijn wortels zullen niet bevriezen. - Zonnehoed
Zonnehoed heeft grote bloemen in geel, oranje of rood die de tuin prachtig opfleuren. Hoewel de bloemen in de winter verwelken, blijft de plant in leven door zijn sterke wortels. De plant kan ook wat extra bescherming nodig hebben, maar komt in de lente altijd weer tot leven. - Purperklokje
Purperklokje heeft hartvormige bladeren die voorkomen van groen tot brons of paars. Deze plant blijft goed overeind in de winter. Met zijn bladeren die hun kleur behouden, zelfs bij kou. De wortels blijven ook intact, wat zorgt dat de plant elk seizoen weer kan groeien. - Schoenlappersplant
Schoenlappersplant heeft hartvormige bladeren en bloemen die van wit tot roze kunnen kleuren. Het is een plant die de winter goed doorstaat, omdat de wortels zich beschermen tegen de kou. Zelfs als de bovengrond verwelkt, komt de plant in het voorjaar weer op uit zijn wortels. - Viooltjes
Viooltjes hebben kleurrijke bloemen en hartvormige bladeren. Sommige soorten kunnen de kou aan en blijven zelfs in de winter doorbloeien. De bloemen kunnen best wat kou verdragen en blijven kleur geven. Zelfs als de temperatuur daalt richting het nulpunt. - Hartlelie (Helleborus)
Hartlelie heeft grote, leerachtige bladeren en bloeit met bloemen die in de winter of het vroege voorjaar verschijnen. De bloemen kunnen zelfs in de kou blijven bloeien. Wat deze plant perfect maakt voor een wintertuin. De bladeren en bloemen blijven stevig, zelfs bij lage temperaturen. - Duizendblad (Achillea)
Ook duizendblad heeft fijne bladeren en platte bloemschermen in wit, geel of roze. De plant kan de winter overleven doordat de wortels goed beschermd zijn tegen de kou. Hoewel de bovengrond in de winter verwelkt, komt de plant in de lente weer volop tot leven.
Winterharde planten aanplanten
Bij het aanplanten van winterharde planten is het belangrijk om een aantal aandachtspunten in de gaten te houden. U kunt winterharde planten zowel in een pot als direct in de grond planten. Wanneer u kiest voor een pot, zorg dan dat de pot groot genoeg is voor de wortels van de plant. En let er ook op dat deze voldoende afwateringsgaten heeft. Dit voorkomt dat het water blijft staan en de wortels gaan rotten.
Voor planten die het goed doen in de grond, zoals vrouwenmantel of lavendel, graaft u een gat dat twee keer zo groot is als de wortelkluit.
Meng wat compost door de aarde om de plant extra voeding te geven. En zorg ervoor dat de wortels niet te diep in de grond zitten. Het wortelkluit moet op gelijke hoogte met de grond zijn. Zorg ook voor voldoende ruimte tussen de planten. Zo kunnen ze in alle ruimte groeien en lucht krijgen.
Let ook op de locatie: winterharde planten gedijen goed op een plek die niet te nat is. Maar waar ze wel voldoende zonlicht krijgen. Voor sommige planten, is het belangrijk om ze een beschutte plek te geven. Zodat ze niet te veel koude wind te verduren krijgen.
Verzorging van winterharde planten
Hoewel winterharde planten in principe goed bestand zijn tegen kou, wil dit niet zeggen dat u er helemaal geen omkijken naar heeft. Om optimaal te kunnen groeien en bloeien hebben ze nu en dan wat verzorging nodig. Dit begint al bij de basis: zorg ervoor dat de planten voldoende water krijgen. Maar voorkom dat de grond te nat is. Want dat kan leiden tot wortelrot. Het is belangrijk om uw vaste planten winterhard regelmatig even na te kijken op tekenen van ziekte of beschadigingen. Herkent u dit niet zelf, vraag dan een hovenier om de staat van uw planten en bomen te controleren.
Wat betreft snoeien is het ook belangrijk om de juiste timing te kiezen. In de lente is het verstandig om oude takken en bloemen weg te snijden. Zodat de nieuwe groei voldoende ruimte krijgt. Snoei niet te veel in de winter. Sommige planten zoals de hartlelie hebben die dode bladeren nodig om zichzelf te beschermen tegen de kou. Laat bijvoorbeeld de bladeren van vrouwenmantel of viooltjes in de winter zitten. Deze dienen als extra bescherming voor de wortels.
Bij de verzorging van half- winterharde planten is het verder een goed idee om de grond rondom de planten te bedekken met mulch. Zoals bladeren of schors. Dit helpt de wortels te beschermen tegen extreme kou. En houdt tegelijkertijd de bodemvochtigheid op peil. Houd altijd in gedachten dat winterharde planten weliswaar bestand zijn tegen kou, maar dat goede zorg hen helpt om sterker en gezonder te blijven.
Voordelen vaste planten winterhard
Het grootste voordeel van een winterharde plant is natuurlijk dat u er langer plezier van heeft. Elk jaar zult u verrast zijn door hoe ze de winter weer hebben overleefd. Daarnaast zorgen winterharde planten ervoor dat uw tuin het hele jaar door aantrekkelijk blijft. Zelfs in de koudere maanden brengen ze kleur en leven in uw tuin.
De voordelen op een rij:
- Langdurig plezier: De vaste planten winterhard gaan langer mee. U hoeft niet elk jaar nieuwe planten aan te schaffen.
- Duurzaam: het feit dat deze planten de winter overleven, betekent niet alleen dat uw tuin ook in de wintermaanden levendig blijft. Het heeft ook als gevolg dat u minder vaak nieuwe planten hoeft te kopen! Dit is dus ook duurzamer.
- Weinig onderhoud: Winterharde planten hebben minder verzorging nodig. Dit scheelt u werk of onderhoudskosten voor uw tuin.
De beste tijd om vaste planten winterhard te planten is in het voorjaar, nadat de kans op vorst is geweken, of in de vroege herfst, zodat ze de tijd hebben om zich voor de winter te vestigen.
Zorg ervoor dat de planten goed zijn aangeplant en geef ze in droge periodes water voor de winter. Het kan nuttig zijn om een mulchlaag aan te brengen om de wortels te beschermen tegen extreme kou en om vocht vast te houden.
De meeste winterharde vaste planten hoeven alleen in het voorjaar of na de bloei te worden gesnoeid. Verwijder dode of zieke bladeren en snoei de planten terug tot net boven de grond om nieuwe groei aan te moedigen.
Kies planten met verschillende bloeiperiodes, hoogtes en texturen om een interessante tuin te creëren. Denk aan het combineren van planten die goed samengaan op basis van hun water- en lichtbehoefte, en zorg ervoor dat je kleuren en vormen afwisselt voor een aantrekkelijke uitstraling.
